Zijn we op weg naar een Pax Electrica deel X of houdt de toekomstige regering zich aan de kernuitstap zoals in 2003 in een wet opgenomen? Toeval is het zeker niet dat de vraag nu naar buiten komt gezien het adagium zegt “never waste a good crisis” en zo dacht men bij de huidige eigenaar van de kerncentrales wellicht ook.
Dat we midden in een storm zitten is een open deur in trappen maar zo worden zaken die tot voor kort voor velen onbespreekbaar waren misschien wel terug bespreekbaar. De vraag op zich mag natuurlijk altijd gesteld worden maar waarom dit via de media dient te gebeuren is toch een raadsel. Discretie is steeds aangeraden want het eigen belang is nooit ver weg en in dit geval zelfs heel dichtbij.
De voor en tegenstanders slijpen de messen en maken zich klaar met hun inhoudelijke argumenten om weer het zoveelste welles nietes spel te spelen. Nochtans heeft de huidige eigenaar, het buitenlandse energiebedrijf Engie, ook recht op duidelijkheid en is het uitstelgedrag nefast voor zowel de energiesector, haar klanten als nieuwe mogelijke investeringen die goed zijn voor de nv België.
Wat zijn die voordelen om een kerncentrale langer open te houden? Deze zijn al vaak naar boven gekomen, bevoorradingszekerheid, goedkope energie, CO2 vrij, etc. Nu zijn sommige van deze argumenten wel voor interpretatie vatbaar want onze grote bedrijven klagen al jaren steen en been dat zij meer voor hun elektriciteit betalen dan in de ons omringende landen. De bevoorradingszekerheid bleek de laatste jaren eerder een mythe dan werkelijkheid met jaren waarin de kerncentrales amper 50% van de tijd beschikbaar waren. De enige die blijft staan is de relatieve bescheiden CO2 voetafdruk. Dat we voor deze afdruk een prijs betalen moge duidelijk zijn want de afvalberg wordt er nog groter door en oplossingen hiervoor zijn al decennia beloofd maar nooit gekomen.
In 2015 hebben we ook gezien dat de voorwendsels om Doel 1 en 2 tien jaar langer open te houden omdat we anders in het donker zouden kunnen gaan zitten naderhand een drogreden bleken te zijn gestoeld op veel onvervulde angsten zonder enige onderbouwing.
Zeer recent bleek ook nog wat de vorige akkoorden, lees Pax Electrica’s, eigenlijk waard zijn gebleken door de overname van de oude gascentrale en site in Vilvoorde door Engie/Electrabel. Enkele jaren geleden werd terecht geëist dat er meer concurrentie moest komen gezien het monopolie grotendeels onveranderd bleef ondanks de liberalisering. Zo werd de gascentrale verplicht verkocht aan een concurrent en zie, we draaien de klok vrolijk terug zonder enige slag of stoot. De federale regulator Creg stond erbij en keek ernaar.
Nochtans zijn er voor de nv België wellicht nog andere goede redenen om een kerncentrale langer open te houden, een meer fundamentele reden kan zijn dat de keuze voor de toekomst enige kennis van kernenergie beschikbaar te houden totdat de sector en de samenleving technische oplossingen heeft om ook in de toekomst onze energiebehoeften te garanderen en dit op een duurzame wijze of in ieder geval zonder uitstoot van broeikasgassen.
Kernenergie is dan wel geen oplossing in zijn huidige vorm door het enorme afvalprobleem dat we doorschuiven naar de volgende generaties, we dienen nog steeds rekening te houden dat kernenergie van de volgende generatie wel een deel van de oplossing kan worden.
De kennis die we in België hebben opgebouwd met kernenergie kan daardoor ook in stand gehouden worden maar hiervoor is één kerncentrale meer dan voldoende en hiervoor hoeven we alleen maar naar onze Noorderburen te kijken die in Borssele ook hadden gekozen om hun kerncentrale langer open te houden.
Verder is het ook van belang dat toekomstige keuzes voor welke energiemix dan ook inhouden dat de baten ook voor een groot deel in eigen land blijven. In de duurzame energiesector ziet men terecht steeds meer stemmen opgaan om ervoor te zorgen dat 50% van de investering in handen dienen te blijven van de samenleving in eigen land. De overheid is perfect in staat om hiervoor het juiste ondersteunend beleid uit te bouwen zodat we met ons eigen geld investeren in eigen land en zo ook onze bedrijven en burgers mee de baten kunnen hebben.
De huidige gezondheidscrisis geeft ons de kans om te kiezen voor een nieuwe investeringsgolf en de energiesector kan hier één van de motoren in zijn. De tientallen miljarden Euro’s die we dienen te investeren in een duurzame energiehuishouding gaande van productie, netwerken, opslag, besparing en slimme IT oplossingen zijn beschikbaar en staan nu te slapen op de vele spaarrekeningen. Willen we een echte wissel op de toekomst dan dient de toekomstige regering er één te zijn met visie om deze grote investeringen met eigen middelen te doen zodat we de schade van de huidige crisis voor een groot deel kunnen herstellen en tegelijkertijd vervangen met een infrastructuur die toekomstig bestendig is zonder dat zij de komende generaties belast.