Of de duivel ermee gemoeid gaat, ook vorige week was het weer prijs voor de Oude Dame Engie/Electrabel/GDFSuez. We zitten tijdelijk op een wekelijks ritme waar wel een van de kerncentrales het begeeft of stilgelegd moet worden.

Toeval? Kan best, gezien het nu eenmaal technische installaties zijn, maar het aantal kleinere en grotere defecten geeft niet direct aanleiding tot een gevoel van veiligheid. Het is echter nog te vroeg om hieraan conclusies te verbinden want het zijn nu eenmaal complexe installaties die ook nog eens een tijd hebben stilgestaan.

Nu is stilstaan nooit goed en zijn dit soort problemen wel wat te verwachten alleen zal de toekomst uitwijzen of het van voorbijgaande aard is. Eén ding is zeker mochten de incidenten aanhouden dan komt de hele verlenging van de levensduur terug op tafel. Wellicht nog eerder door druk van de buurlanden dan van de eigen oppositie in dit land.

De oppositie lijkt toch ook wat aan metaalmoeheid te lijden wat dit onderwerp betreft, ook al omdat aan Franstalige kant zowat iedereen behalve Ecolo pro kernenergie lijkt, want het verzet stopt wel heel snel.

De gevolgen van dit ingrijpen in de markt(de overheid die voorziene sluitingen terugdraaid waardoor de reeds verzadigde markt van oude en afgeschreven kolen- en kerncentrales de markt voor nieuwe investeringen onmogelijk blijft maken) zinderen nog volop na en de eerste handdoeken vliegen al richting de ring, de markt zit tijdelijk in een negatieve spiraal waarbij iedere gesubsidieerde MW die nieuw in dienst wordt genomen deze neerwaartse trend nog versterkt.

Met de huidige marktprijzen op de diverse stroombeurzen kun je er zelfs van uitgaan dat welke nieuwe productie we ook moeten gaan bouwen hij volledig gesubsidieerd zal moeten worden ook al zal dit een tijdelijk fenomeen zijn. Hoe langer de stroomprijzen op de beurs laag blijven hoe groter het tekort in de toekomst zal worden.

Ondertussen is het jaar bijna voorbij en is het altijd de moeite waard om even terug te kijken alvorens vooral onze goede voornemens voor het volgende jaar op papier te zetten. Men kan toch stellen dat we binnen dit jaar van mogelijke tekorten van elektriciteit naar overschotten zijn gegaan en dat allemaal binnen hetzelfde jaar.

De stroombeurs is werkelijk geïmplodeerd en de 10 euro per MWh die er is afgegaan kost de producenten meer dan 600 miljoen euro aan inkomsten (er van uitgaande dat we zo'n 60 TWh zelf geproduceerd hebben en een 20 TWh hebben geïmporteerd). Aan de andere kant is er een forse besparing voor de zware industrie en alle andere verbruikers van energie. Er zit natuurlijk wel een paradox in dat op het moment wij kreunen onder historisch hoge temperaturen en het akkoord van Parijs duidelijk maakt dat fossiele brandstoffen uit den boze zijn op termijn deze zelfde grondstoffen zeer goedkoop staan.

Of het nu om steenkool, olie of gas gaat, de laatste tien jaar zijn ze niet meer zo goedkoop geweest. De oorzaak kan dan momenteel eenvoudig zijn daar het aanbod van elektriciteitsproductie groter is dan vraag, maar het gebruik van deze vervuilende stoffen gewoon over laten aan de heilige marktwerking werkt nefast voor de doelstellingen van het akkoord van Parijs.

Lokaal zijn er wel ingrepen om het gebruik van diesel te ontmoedigen wat zeker positief is te noemen, alleen stelt men de mensen direct voor een voldongen feit. In plaats van een maatregel vijf jaar op voorhand aan te kondigen zodat mensen hun gedrag kunnen aanpassen en in plaats van een diesel wagen een ander type motor nastreven wordt iedereen per direct gestraft. Zo krijgt een goede maatregel direct en terecht het label van platte belastingsverhoging. Niemand gelooft dat men het klimaat of milieu voor ogen heeft gehad en men kan het zelfs kwalijk noemen dat men de lange termijn doelstellingen misbruikt voor dergelijk korte termijn gewin.

Positief is ook dat er volgend jaar (eindelijk) enkele nieuwe tankstations bijkomen voor CNG te kunnen tanken (aardgas) en dat er meer laadstations bijkomen voor elektrische wagens. Zelfs waterstof krijgt enkele symbolische tankstations bij ook al is het aantal zo klein dat hier geen noemenswaardig effect te melden valt.

Dit jaar is wel een verloren jaar geweest voor de ontwikkeling van de biogassector die schijnbaar geen enkel gehoor heeft gekregen in Brussel ook al blijft men verkondigen dat men in stand wilt houden wat er is. Een weinig ambitieus doel gezien het potentieel en wanneer we ons vergelijken met landen als Denemarken, Duitsland en zelfs Nederland. Het uitblijven van groen gas injectie is een ander raadsel, natuurlijk vergt dit net iets meer visie en kennis dan een tankstation openen, maar het effect is vele malen groter.

Voorspellen blijft moeilijk natuurlijk, maar 2016 kondigt zich toch aan als een jaar waarin grotere bewegingen te verwachten zijn van marktpartijen die zich terugtrekken uit onze Belgische markt en vooral een consolidatie van de (te)vele leveranciers. De terugkeer of beter gezegd de betonnering van de dominantie van de Oude Dame door haar gedurende tien jaar terug de bulk van haar productie te geven zal een aantal marktpartijen België links laten liggen gezien de al geringe omvang van ons land.

In dit licht wordt het vraagstuk van ieder toekomstige energievisie er vooral een die investeerders kan aantrekken en zal de overheid heel ver moeten gaan om dit mogelijk te maken. De kostprijs hiervan zal vele malen hoger liggen dan de inkomsten die men nu krijgt uit het langer openhouden van de kerncentrales (Doel 1 en 2). Ben er zeker van dat men dit niet beseft heeft en de rekening zal snel komen. Eerst zullen de gewesten duurzame vormen van energie beter moeten gaan ondersteunen (niet te lezen als meer, maar wel stabieler) om voldoende stabiliteit te geven qua rendement. Ook is dit nodig om de concurrentie met onze buurlanden aan te kunnen.

Zelf zal bijvoorbeeld voor ons als duurzame investeerder de meeste aandacht gaan naar nieuwe projectontwikkeling in Nederland gezien de overheid daar de omslag lijkt te maken en duidelijke doelstellingen naar voren heeft geschoven. Voor een partij als bijvoorbeeld Eneco (thuismarkt is historisch vooral Rotterdam en Utrecht) zal haar thuismarkt toch alleen maar aan belang winnen en zullen er keuzes gemaakt moeten worden gezien de splitsing in Nederland onafwendbaar is geworden.

Ik wens al mijn collega's binnen en buiten het bedrijf veel succes en wijsheid toe zodat we kunnen blijven denken in oplossingen en kleine stapjes vooruitzetten. Voor de overheid hoop ik dat alle gewesten inclusief Vlaanderen het federale initiatief van een energiepact/akkoord gaan steunen in plaats van tegen te werken want alleen samen kunnen we de energiehuishouding voor de komende decennia bewerkstelligen.