Energie-Blog

André Jurres

Dat bedrijven als Eon, RWE, Vattenfall niet echt in vorm zijn, is niks nieuw en de vooruitzichten bieden nog steeds geen verbetering.

Sommige doemdenkers voorspellen zelfs dat de huidige malaise nog zeker duurt tot 2017 waar eerder 2015 was vooropgesteld. Dat de energiebeurs zijn bodem bereikt heeft is ook verre van zeker en er wordt zelfs gezegd dat de energiebeurzen nog 20 tot 25% lager kunnen gaan.

Nu zijn voorspellingen op zich vaak fout gebleken als je terugkijkt op de laatste tien jaar. Als iemand had gezegd begin 2008 dat de prijs voor elektriciteit zou halveren tegen 2013 had men ons weggelachen. Wel nu lacht niemand meer of het moeten de gereguleerde bedrijven zijn in de energieketen die gewaarborgde inkomsten krijgen van de overheid. Als netwerkbeheerder liggen de tarieven voor jaren vast om zo lange termijn te kunnen blijven denken.

Dat dit ook voor productie nodig is blijft logisch, maar in een vrije markt is dit onmogelijk geworden. Gezien we ook nog massaal oude productie voor elektriciteit hebben, zie maar naar Duitsland waar nu 22% meer bruinkool wordt verbrand in opnieuw opgestarte (oude) kolencentrales, zijn nieuwe investeringen in de huidige markt zogoed als onmogelijk geworden.

Dat de duurzame sector het moeilijk krijgt in ons land door dezelfde oorzaken kan men lezen uit de cijfers van bedrijven als Electrawinds en 4energy, maar dit is slechts een deel van de oorzaak. Natuurlijk hebben kleinere en jongere bedrijven niet de balans om een dergelijke (lage prijs-) markt lang te overleven en in combinatie met een hoge schuldgraad op een moment van lagere inkomsten/marges bekom je een dodelijke cocktail.

De overheid kijkt ernaar en zal waarschijnlijk te laat of niet reageren (zie maar naar de PV sector waar vele banen gesneuveld zijn en honderden bedrijven failliet zijn gegaan). De overheden dienen te begrijpen dat jonge sectoren kwetsbaar zijn en stabiliteit behoeven en dat is ook mogelijk. Overheden maken zelden (zakelijk) succes, maar kunnen een sector of economie wel breken.

Gelukkig hebben we bij NPG gekozen voor een rustige groei en hebben we hiervoor geen schulden aangegaan (op holdingniveau) behalve dan op projectniveau (SPV) waarbij we hebben gekozen om weg te blijven van beurzen en dergelijke. De verwachtingen van beurzen voor dergelijk jonge sectoren/bedrijven zijn gewoon niet realistisch (lees vooral de korte termijn, de volgende kwartaal cijfers) en leggen ook te veel druk op de managers van dergelijke bedrijven.

De sector dient nu als geheel aan de politiek duidelijk te maken dat men stabiliteit nodig heeft wil men een energiehuishouding die duurzaam zal zijn. Indien de overheid niet beseft dat er nu moet geïnvesteerd worden in onze toekomst, zou de sector een signaal kunnen afgeven door de marktwerking tijdelijk te bevriezen op een hoog niveau. Men zou volledig transparant een marktprijs kunnen afspreken die nodig is om nieuwe investeringen toe te laten en de overheid vragen deze prijs goed te keuren.

In een zogenaamde vrije markt kan dit zogenaamd niet, alleen is er geen vrije markt! Er is een markt waar historische spelers al hun productie hebben mogen houden. Nieuwe producenten van nul moeten beginnen, om zo vanaf dag een met een concurrentiële handicap te zitten van tientallen euro's per geproduceerde MWh. Dit geldt niet alleen voor de klassieke productie zoals nieuwe gascentrales, maar ook voor de decentrale duurzame producenten die met de huidige marktprijs hun gereguleerde subsidie (en marge, want die komt van de verkoop van de geproduceerde elektriciteit en niet van de ondersteunende subsidie) als sneeuw voor de zon zien verdwijnen. De huidige elektriciteitsprijs op de energiebeurzen zijn geen reflectie van de echte kost en marge want men kan bijvoorbeeld zonder straf honderden miljoenen ton CO2 de lucht in blazen (via kolencentrales) zonder de kost hiervoor te betalen (lees het emissiesysteem dat men bedacht had voor de handel in CO2-certificaten ligt in coma met (feitelijk) akkoord van alle regeringen, vermits men onlangs nog in het Europees parlement mogelijke oplossingen nipt heeft weggestemd door de lobby van de industrie, die hun zware industrie op korte termijn willen beschermen en de economische motor toch een beetje op gang willen houden zonder de echte problemen aan te pakken).. Een geval van zachte heelmeesters maken stinkende wonden.

Tijdens deze overgangsfase naar een duurzame energiehuishouding dient de overheid de extra marge te nemen op de afgeschreven centrales en de marktprijs zo voldoende hoog te houden zodat nieuwe investeringen kunnen gebeuren. Er zijn weinig andere, echte oplossingen of de overheid (lees de gemeenschap) moet zelf de kost van deze investering op zich nemen. Mijn idee dat al in 2005/2006 (o.a. studie Back to the Future) voor de eerste keer verscheen blijft zeer opportuun (aankoopcentrale waar de overheid de hoofdaandeelhouder in is, naast de zware industrie gedurende een bepaalde tijd totdat de omslag naar een duurzame energiehuishouding gemaakt is) en zeker in het licht van de huidige economische context.