Dat de transitie naar een duurzame energiehuishouding allerlei oude en nieuwe ideeën naar voren brengt met hun voor en tegenstanders is normaal in dit maatschappelijk vraagstuk. Kernenergie is in België niet weg te denken als tweede grootste in de wereld na Frankrijk, meer dan de helft van onze elektriciteit komt van kernenergie als alle centrales op volle kracht werken.
Het idee dat kernenergie als goedkoop verkocht wordt vandaag de dag vloeit voort uit het feit dat we vandaag werken met oude afgeschreven kerncentrales. Kijkt men vandaag naar de kost van het bouwen van nieuwe kerncentrales in Europa dan komt men tot heel andere conclusies. De kosten voor de nieuwe kerncentrale in Finland zijn geëxplodeerd met een factor van meer dan 300%. De vertraging bedraagt nu al zowat een tien jaar op het oorspronkelijke schema en nog is men niet zeker dat hiermee het einde bereikt is.
Een gelijkaardige ervaring kan men al zien in Frankrijk waar men in Flamanville ook reeds jaren vertraging heeft en een forse overschrijding van het oorspronkelijke budget. Reken hierbij nog de jaren aan inkomsten verlies en je komt aan een astronomisch bedrag dat met geen enkele andere technologie te vergelijken valt.
Een ander systematisch onderschatte kost is de afbraak van kerncentrales op het einde van hun levensduur, zowel in Duitsland als Nederland is men tot de conclusie gekomen dat de opgebouwde fondsen ruim ontoereikend zijn voor de te verwachte kosten. Het is veilig en voorzichtig om te stellen dat ditzelfde ook naar grote waarschijnlijkheid zal gelden voor vele andere landen waar men kerncentrales heeft.
De laatste unieke kost van kernenergie is deze van de gevolgen van ongelukken die anders dan bij andere technologie lange termijn gevolgen heeft. Het recente ongeluk in Fukushima ligt nog vers in ons geheugen en de eerste schatting van kosten die naar buiten kwam was een bedrag van meer dan 200 miljard euro, inmiddels zijn er voldoende reacties geweest na deze eerste bekendmaking dat het uiteindelijke bedrag nog wel eens fors hoger zou kunnen gaan uitvallen.
Nu ligt Fukushima gelukkig op meer dan 250 km van Tokio waardoor de directe impact op een grote stad nog enigszins beperkt is gebleven, maar niet alle landen hebben deze luxe. Voor België kan men zelfs stellen dat de kerncentrales gebouwd zijn tegen de rand van onze grote steden waardoor de kost bij een eventueel ongeluk niet meer uit te rekenen is.
Dat kerncentrales buiten categorie zijn blijkt ook uit het feit dat ze niet te verzekeren zijn tegen dit soort ongelukken en het steeds de samenleving zal zijn die hiervoor zal opdraaien. De kostprijs van een kerncentrale voor zowel de investering, afbraak en verzekering tegen ongelukken is zo hoog dat een vergelijking met andere productie belachelijk wordt. Of het nu zon, wind, biomassa, waterstof, gas of kolen is het gaat fors over een factor tien. Vermits in kolen en gascentrales ook nog verborgen kosten zitten, zoals de toekomstige echte CO2/NOX kost, vallen deze af wegens te duur en niet duurzaam als alternatief voor kernenergie.
Er is geen enkele technologie die zoveel en zolang subsidie nodig heeft dan kernenergie,.Het recente voorbeeld in Engeland waar EDF van de Engelse regering in Hinkley Point nieuwe kernreactoren mag bouwen en hiervoor liefst gedurende 35 jaar subsidie zal krijgen op een niveau dat fors hoger ligt dan de subsidies die we voor wind en zon voorzien vandaag de dag. En zelfs met de garantie van 125-130 euro per geproduceerde MWh gedurende 35 jaar begint men er nog met lange tanden aan. De weerstand in Frankrijk is groot voor dit project dat dermate veel geld gaat kosten dat men lang niet zeker is dat de subsidie zal volstaan.
Hiermee wil ik niet zeggen dat kernenergie geen toekomst meer heeft, maar men dient op voorhand te weten dat de kostprijs eigenlijk geen relevante maatstaf kan zijn voor kernenergie, maar dat men vooral naar de bevoorradingszekerheid moet zien en het feit dat we weinig alternatieven hebben vandaag om grootschalige elektriciteitsproductie te bouwen buiten kernenergie die geen CO2 uitstoot heeft. Onze industrie heeft nu eenmaal massa's elektriciteit nodig om in al onze behoeften te kunnen voorzien.
Iedere week worden er ballontjes opgelaten zonder dat men eerst gaat rekenen en vooral gaat kijken wat de juiste energiemix moet zijn en welke variant de beste kwaliteit en kost met zich meebrengt. Zoiets begint bij visie, maar is broodnodig om zoals gezegd de nodige investeringen op gang te brengen in de juiste vormen van energie zodat ons geld inderdaad in eigen land kan geïnvesteerd worden.