Dat vorige week het klimaatverdrag van Parijs van start is gegaan mag gerust als een belangrijke mijlpaal gezien worden. Het begint bij het geschreven woord dat door iedereen omarmd wordt maar, dan komt de eerste belangrijke test zijnde de daad.
De verwittiging van de VN dat het klimaatakkoord niet voldoende zal zijn om de opwarming onder de 2 graden te houden kwam niet toevallig en mag gerust als een schot voor de boeg gezien worden. Alleen lijkt het me weinig realistisch om nu al nieuwe doelstellingen te gaan definiëren als je het huidig verdrag nog in de verste verte niet gerealiseerd hebt.
Het is trouwens hoogstnoodzakelijk om het einddoel in kleine brokken te verdelen want anders riskeer je dat vele landen gaan afhaken binnen een aantal jaren. De boodschap dat de eerste drie/vier jaar niemand kan afhaken moet niemand gerust stellen want de nationalistische krachten in vele landen zijn voorlopig niet verdwenen.
Dat men vaak zegt dat wij (lees de Westerse landen) een historische schuld hebben opgebouwd vind ik eigenlijk naast de kwestie gezien het een beetje is zoals met roken. Tot de jaren tachtig werd roken helemaal niet gezien als schadelijk voor de gezondheid. Dat neemt niet weg dat de geïndustrialiseerde landen het goede voorbeeld moeten geven en waar kan actief andere landen moeten ondersteunen die ineens de omslag naar duurzaam kunnen maken gezien ze vaak nog geen elektriciteit in onze omvang hebben.
Net zoals met de ontwikkeling van de telefoon maken landen als Afrika en India ineens de omslag naar draadloos werken zonder dat nog een vast netwerk overal moet gelegd worden. Hetzelfde ziet men ook in China waar de vervuiling nu in sommige plaatsen enorm is maar waar men tevens het potentieel heeft om de omslag naar 100% duurzame energie sneller te maken dan in de Westerse wereld.
Ondertussen zijn vele landen en gewesten vol goede moed plannen aan het uitwerken en dient ook de bevolking hierbij betrokken te worden. Het lokale initiatief van de Vlaamse minister Tommelein om samen met een aantal willekeurige Vlamingen alternatieven uit te werken is zeker een goede communicatiemaatregel. Het ontslaat de politiek er echter niet van om zelf met een onderbouwde energievisie te komen die door experts is uitgewerkt.
Het is dan ook opvallend te noemen dat vorige week de betrokken minister besloten heeft dat de netbeheerders niet meer verplicht zijn om in Vlaanderen iedereen aan te sluiten aan het gasnetwerk. Op zich valt er veel te zeggen om deze verplichting los te laten maar als je geen andere in de plaats stelt is dat toch een beetje naïef. Dat in een zin ook gezegd wordt dat deze gezinnen dan maar moeten kiezen uit meer duurzame alternatieven zoals warmtepompen of zonneboilers kan dan wel juist zijn maar daarom gaan ze dit nog niet doen.
De huidig goedkope stookolie betekent gewoon dat de grote meerderheid van deze gezinnen een stookolietank gaan plaatsen vermits iedereen zijn rekening maakt. Al eerder heb ik er melding van gemaakt dat de huidige distributietarieven en methodologie (lees het factureren per KWh vergt voor de netbeheerders 0 extra investeringen, een vaste vergoeding voor capaciteit zou voor duurzame investeringen zoals warmtepompen veel eerlijker zijn en wat nog belangrijker is, de definitieve massale doorbraak van warmtepompen betekenen ) het verduurzamen van onze verwarming juist tegenhouden en dat weet men maar al te goed.
Terugkomend op het inwerking treden van het klimaatakkoord van Parijs wordt het duidelijk dat we een succesvolle omslag alleen gaan kunnen maken als we alle onderdelen van onze samenleving onder de loep nemen. Gedaan met de zo goed als gratis manier van vliegen, gedaan met ver van je werk wonen, veel meer kwaliteit door werken in de buurt, gedaan met de afhankelijkheid van totalitaire staten zoals Rusland, Midden-Oosten en anderen voor onze brandstof. De besparing die we hiermee kunnen realiseren is enorm maar vooral belangrijk voor de volgende generaties.
Dat onze diverse regeringen pogingen doen om initiatieven te starten om de weg naar maximum 2 graden stijging te realiseren is goed, alleen gebeuren deze vaak ad hoc en niet onderbouwd. Of het nu Nederland is dat momenteel miljarden Euro's hout gaat verbranden in bestaande kolencentrales om toch maar enigszins in de buurt te komen van zijn korte termijn objectief voor groene stroom (2023), België dat investeert in vele offshore windmolenparken, Duitsland dat kampt met nu al op momenten teveel aan groene stroom, iedereen zit in de fase van trial en error.
Dat de Verenigde Naties nu al de alarmbel luiden dat het verdrag van Parijs onvoldoende zal zijn is ongetwijfeld nuttig, alleen mis ik met deze terechte waarschuwing een praktisch plan hoe dan wel dit te bereiken. De VN zou zijn taal nog duidelijker moeten stellen door een aantal draconische voorstellen te doen die bijvoorbeeld nodig zullen zijn indien we zelf niet voldoende doen. Niet te min moeten we deze tijd gebruiken om aan onze overheden onderbouwde voorstellen te doen gezien ze hiervoor zouden moeten openstaan, dus werk aan de winkel.