Afgelopen vrijdag heeft testaankoop de resultaten bekendgemaakt van een ruime studie over de huidige status van onze energiemarkt en dan vooral met betrekking tot het leveranciersgedeelte. Hoewel de meeste resultaten in lijn liggen met wat wij weten, in het bijzonder dat we in België veel betalen voor onze energie, zijn er toch enkele interessante tendensen te zien ten opzichte van vroegere studies.
De eerste is dat de klanten nog gevoeliger zijn geworden voor hun energiefactuur en dan vooral de bewustwording dat deze snel aan het stijgen is. Het is alsof deze kost van nabij gevolgd wordt, gezien er nu al een aantal jaren enige marktwerking is, wordt de klant natuurlijk ook meer ervaren en mondiger. Natuurlijk dienen we wel te begrijpen dat zaken zoals klanttevredenheid niet altijd met elkaar te vergelijken zijn, zo wordt bijvoorbeeld een duurzame producent als Ecopower meegenomen in de studie en dat geeft enige afleiding. Daar deze kleine producent van duurzame energie slechts mondjesmaat klanten toelaat en zelfs een lange wachtlijst heeft, mag je ze eigenlijk niet vergelijken met echte leveranciersbedrijven die aan iedereen energie leveren. Hiermee bedoel ik niet dat Ecopower iets verkeerd doet, maar de resultaten worden zo enigszins vertekend.
Ook viel mij op dat men deze keer zelfs over de grenzen is gegaan om aan te tonen dat er wel degelijk een probleem is met de hoogte van onze factuur, zeker voor het elektrisch gedeelte zouden wij op het niveau van Frankrijk dienen te staan (lees onze kerncentrales produceren zeer goedkope elektriciteit met bijvoorbeeld een land als Nederland waar vooral gasgestookte centrales werken). De vraag is wat doet men eraan? Het voorstel om de BTW te verlagen op de eerste 1500 KWh is op zich een te verdedigen maatregel, alleen dient men er wel eerst zeker van te zijn dat alle andere kosten transparant en efficiënt zijn. De regelgevers hebben hier zeker nog veel werk om bijvoorbeeld onze netwerktarieven te gaan doorlichten. Daar de overheid op zoek is naar een berg geld om hun gaten te dempen is een BTW-verlaging toch niet erg waarschijnlijk.
Wat dient er dan te gebeuren want de conclusies van deze studie zijn nuttig, maar werden al vele malen in het verleden bevestigd. Ook hier worden ideeën naar voren gebracht die al eerder werden omschreven. Zo is het idee dat geen een marktpartij meer dan 25% van een markt mag hebben een goede zaak indien een markt vertrekt vanuit een monopolie. Het is wel belangrijk dat de overheid steeds maatregelen introduceert die tijdelijk van aard zijn, hiermee bedoel ik totdat de doelen gehaald zijn. Geliberaliseerde markten hebben inderdaad behoefte aan duidelijke spelregels en zelfs veel meer dan gemonopoliseerde markten. Marktspelers dienen zich te gedragen volgens dezelfde spelregels en te kunnen strijden met dezelfde wapens. Energie is van strategisch belang voor een land en kan men dus niet zomaar stellen dat de normale marktregels voldoende zijn. Dit blijkt ook uit het feit dat de telecom en energiemarkt gereguleerd zijn en dus niet onderdeel van de normale vrije markt zijn. Het feit dat we dan in België ook nog vier regulatoren hebben bewijst dit ook (kijk maar eens naar andere markten bijvoorbeeld horeca, supermarkten, etc. Heeft u daar al regulatoren gezien?).
Specifiek voor België wordt ook voorgesteld dat de overheid zich tijdelijk gaat plaatsen tussen de elektriciteitsproducent (toch degene die dominant zijn) en de groothandelsmarkt zodat iedereen beter toegang krijgt tot deze productie. Hierover heb ikzelf in het verleden ook studies gepubliceerd (meest recente heette Back to the Future, degene die hier een kopij van willen kunnen mij een mail sturen op <a href="mailto:beneman@telenet.be"><font color="#0000ff">beneman@telenet.be</a>) om ook mogelijke oplossingen aan te dragen voor de gebrekkige marktwerking. Dat het uitblijven van een regering de dominante marktpartij(en) in hun kaart speelt is jammer, maar het status quo is voldoende voor hun.
In ieder geval heeft de waakhond voor de consument in dit geval nogmaals duidelijk gemaakt dat de markt verder opengemaakt dient te worden en de kleinere leveranciers een steuntje in de rug verdienen.