Deze week merkte je dat het energievraagstuk in België terug op de politieke agenda staat door de onverwachte gebeurtenissen met twee kerncentrales in Doel en Tihange. De 2000 MW die door de eigenaar Electrabel onmiddellijk werden stopgezet was voor velen een verrassing. Dat de twijfel ernstig genoeg is dat de eigenaar deze centrales direct stopt, is op zich een goede maatregel.
Het al dan niet vaststellen van de ernst van het probleem door nieuwe testen op het reactorvat zelf is de logica zelve, alleen zullen de resultaten wel heel duidelijk moeten zijn gezien er stilaan een (politieke) smet komt op deze centrales. Welke politieke partij gaat zijn hand nog in het vuur steken voor weeral nieuwe testen na nog geen twee jaar?
Voor onze bevoorradingszekerheid kan dit inderdaad wel kopzorgen geven, maar voor onze lange termijn energiehuishouding is dit eigenlijk goed nieuws. Het energievraagstuk dient een prominente plaats te krijgen in het maatschappelijke en politieke debat. Het was opvallend dat bijvoorbeeld in De Tijd van dit weekend in de top tien van politieke/maatschappelijke vraagstukken energie niet voorkwam. Deze onderschatting van het belang van energie in onze samenleving is verrassend te noemen door een dergelijke kwaliteitskrant.
Of je nu de Verenigde Staten neemt met zijn schaliegas, de Russen met hun grote voorraden gas, Japan met zijn Fukusjima, CO2-problematiek en klimaatimpact, energie zorgt voor een enorme positieve (in het geval van de VS) of negatieve (Japan) impact op onze manier van leven. Nog steeds begrijpt men de volledige impact van wat er op ons af komt niet.
Daarom is het positief dat alle energievormen aandacht krijgen zoals ook deze week geothermie. De proeven die men in de Kempen wil gaan doen (onder begeleiding van o.a. Vito) zijn zonder meer nuttig om het potentieel in kaart te brengen, maar vooral om ook ervaring op te doen. Diepe geothermie is geen vanzelfsprekendheid en in Nederland zijn de eerste resultaten eerder teleurstellend te noemen. Na contactname met mensen die dicht bij deze projecten betrokken zijn, kreeg ik zelfs de reactie dat men beter eerst het potentieel van andere krachtbronnen zou ontwikkelen. Als men dan weet dat Nederland via zijn SDE+ subsidie vorig jaar meer dan een 1 miljard euro had toegekend aan geothermie projecten, dan klopt er iets niet.
Niet alleen de boringen gaven soms problemen, maar vooral de resultaten van uitbating brengen niet de verwachte rendementen. Voor verwarmingsdoeleinden kan 80 graden (op drie tot vier kilometer diepte) zeker voldoen, maar om elektriciteit te produceren heeft men toch eerder 120 graden nodig en dient men nog dieper te gaan (vier á vijf kilometer). De overheid dient in deze fase het potentieel goed in kaart te brengen en hiervan de volledige kost te dragen. In de financiële markt is vandaag geen enkele interesse om in dit soort boringen te investeren of zelfs de uitbating te overwegen (met uitzondering van Rabobank die hier wel naar kijkt tot nu toe).
Hetzelfde geldt trouwens voor het idee om voor onze kust een of twee waterkrachtcentrales te bouwen door middel van de bouw van nieuwe eilanden. Zonder degelijk kader zijn dergelijke projecten financieel niet uitvoerbaar ondanks de interesse die vele bedrijven nu hebben om deze te bouwen. Zelfs voor bedrijven als Deme, Jan de Nul en anderen zijn dergelijke bedragen te groot en een overheid die nu al verkondigt dat dit soort grootschalige projecten (en experimenten in zekere zin vermits het de eerste keer zou zijn in de wereld dat op dergelijke schaal artificiële energie eilanden worden gebouwd) geen subsidie zullen krijgen is niet realistisch en zelfs enigszins hypocriet. Zodra je veel wind gaat ontwikkelen ben je ook verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat deze energie kan opgeslagen worden, zodat deze kan ingezet worden wanneer we deze nodig hebben.
Dat ondertussen onze Vlaamse duurzame energieproductie in moeilijkheden is door het falend en vooral steeds wisselend ondersteuningsbeleid, gaat grotendeels onder de (media)radar en zou nu eerst snel dienen te worden hersteld. Maxgreen ligt stil, de biogassector heeft nog veel potentieel om te groeien, maar lijkt me eerder op weg naar een inkrimping, etc.
Ondertussen verloopt de bouw van drie nieuwe biogascentrales van NPG energy voorspoedig en mooi binnen budget en tijdsplanning. Eind mei, begin juni gaan ze allemaal in testfase en zal na een drietal maanden volledige productie bereikt worden. Dat we hiermee serieus tegen de stroming in zwemmen zal niemand kunnen ontkennen. Maar wellicht zal de sector en vooral de elektriciteitsprijs zich gaan herstellen om zo enige verluchting te brengen aan onze sector en niet (vruchteloos) te moeten wachten totdat de volgende regering(en) begrijpt dat er iets moet gebeuren.