Energie-Blog

André Jurres

Het is zeker niet de eerste keer dat ik schrijf over de vele rookgordijnen in de Belgische energiemarkt, maar deze week was weer een leuke of moet ik zeggen triestige week?

CREG kondigde deze week (nogmaals) aan dat onze tarieven vergeleken met de buurlanden nog steeds duurder zijn. Het gaat hier wel alleen over het deel elektriciteit. Men vergeet Duitsland wel even of wordt het niet belicht. Duitsland heeft nog hogere elektriciteitstarieven dan ons (toch voor de kleine verbruiker) en voor zover ik weet is Duitsland toch de economische sterkhouder van Europa. Dit bewijst trouwens ook dat het argument (wat vaak gebruikt wordt door politici) dat hoge energieprijzen wegen op onze welvaart niet geheel correct is. Verder vond ik vooral de communicatie slecht gekozen, want de nadruk ligt weer op het negatieve zonder veel inhoudelijke onderbouwing te geven. De CREG die reeds jaren bevoegd is voor onze netwerktarieven had veel meer kunnen doen om deze naar het niveau te brengen van onze buurlanden in plaats van nu weer de pers op te zoeken met volgens mij als hoofddoel om toch nog als relevant gezien te worden. De huidige directie die al bijna een jaar wacht om vervangen te worden zoekt begrijpelijk kapstokken om toch maar bezig te blijven. De federale regering talmt zeer lang met de nieuwe benoemingen en ook dat is te verklaren want men heeft gewoon platte politieke benoemingen willen doorvoeren, maar men heeft zich misrekend met het protest uit vele hoeken.

De federale regering</b> heeft deze week het idee gelanceerd om gascentrales te gaan subsidiëren. Per geïnstalleerde MW zou het om € 78.000 gaan en de factuur zou kunnen oplopen tot 1,8 miljard euro als men rekening houdt met een nieuwe capaciteit van 2.000 MW. Dit blijft een zeer slecht idee en ook niet nodig! Natuurlijk hebben we nieuwe flexibele capaciteit nodig om zo een evenwicht te vormen met de vele nieuwe duurzame bronnen van productie, maar de overheid dient zelf hierin te investeren (direct of indirect via netbeheerders en dergelijke) gezien de omvang van de bedragen. Met 1,8 miljard euro overheidsgeld bouw je al bijna 2000 MW (bijvoorbeeld in joint venture met privébedrijven die de energieproductie-eenheden van dag tot dag opereren, maar de overheid blijft meerderheidsaandeelhouder totdat er tekens zijn dat dit niet meer nodig is en er voldoende marktwerking is). Dit idee is trouwens al meer dan zes jaar oud toen onder mijn impuls studies werden overhandigd aan de toenmalige regering (Back to the Future heette de studie) en waarvan sprake was van een tijdelijke (tien jaar) aankoopcentrale die zowel bestaande capaciteit zou opkopen en herverdelen in de markt als nieuwe capaciteit (reserve en flex). Het argument dat men nu na het derde pakket van Europa dit niet meer zou kunnen is een excuus. Men kan nog steeds samen met de privésector een dergelijk initiatief uitbouwen vermits België risico loopt in zijn bevoorrading en dit ook kan aantonen aan Europa. Het feit dat de overheid er nu echt over nadenkt om bijna twee miljard euro subsidie te gaan geven lijkt me eerder het resultaat van gerichte lobby. Want hoe kan men nu ooit deze bedragen gaan terugverdienen als overheid in een tijd dat de begroting al onder druk staat en men voor de volgende 20 jaar alleen maar verder moet besparen om de extra kost van de pensioenen te kunnen betalen? Weet u het?

Elegance zou de naam kunnen zijn van een nieuwe leverancier, maar het werd Elegant, leuke naam en altijd goed dat er nieuwe spelers zich in de markt wagen. Het momentum kon vorig jaar niet beter gekozen zijn want zelfs een spreekwoordelijke dode zou in deze markt goed gescoord hebben. Nu is mijn vergelijkingspunt wel deze van de marktopening in juli 2003 in Vlaanderen waar je potentiële klanten zowat een pistool tegen het hoofd moest houden om ze te toch maar te overtuigen dat het licht niet voor altijd zou gaan uitvallen als ze naar een nieuwe leverancier gingen. Een ander sterk gerucht ging toen ook dat als je van leverancier veranderde de straat onherroepelijk voor een half jaar open ging om een nieuwe leiding aan te leggen. Maar hopen voor deze leveranciers dat de groothandelsmarkt zich niet te snel gaat herstellen want anders verdwijnt hun marge als sneeuw voor de zon. Dat de groothandelsprijs niet op dit niveau kan en mag blijven is duidelijk, de € 45 per Mwh die producenten nu krijgen voor hun elektriciteit dekt gewoonweg de kosten niet of je moet afgeschreven kern- of kolencentrales hebben. Wat zou de prijs moeten zijn? De bodem lijkt toch een € 60- € 65€ MWh om nieuwe investeringen op gang te brengen of gascentrales aan de gang te houden. Dan zal ik maar niet beginnen of de werkingskost van duurzame energie want deze situeert zich vlot boven de € 100 -€ 140. Het streven naar 1 % marktaandeel zoals Elegant zegt lijkt me toch eerder een zwaktebod of een excuus. Als bedrijf streef je gewoon naar een zo'n groot marktaandeel en specifiek voor onze sector is een bepaalde schaalgrootte nodig om op termijn levensvatbaar te zijn. Specifiek voor het consumentensegment lijkt 1 miljoen klanten zowat de richting waar men moet aan denken, dit kan natuurlijk wel wat minder zijn op voorwaarde dat je een relatief groot zakelijk klantenbestand hebt. Anderzijds zal voor een goede portfoliomix aan eigen productie en ingekochte productie van levensbelang zijn op lange termijn (lees zonder eigen productie ben je bijvoorbeeld bij een scenario zoals de Irak-oorlog in 2003 binnen de 24 maanden failliet of je moet een hele sterke kapitaalsstructuur hebben).

De omgevingsvergunning</b> is eindelijk aangekondigd zodat de lange doorlooptijden enigszins kunnen getemperd worden. Net zoals al een tijdje in Wallonië het geval is met de permis Unique wordt verwacht dat alles nu sneller kan gaan en hopelijk ook goedkoper. Of dat ook het geval zal zijn voor duurzame productieprojecten in wind bijvoorbeeld wil ik eerst wel eens zien want het NIMBYA-syndroom is nergens zo aanwezig als met windmolens (sorry, er is nog een andere en dat zijn hoogspanningsmasten). Niemand wil ze zien of hebben, maar we verwachten wel altijd energie te hebben. De overheden tonen hier vaak weinig moed want bij veel bevolkingsprotest wordt vaak het hoofd gebogen. We mogen in ieder geval hoopvol zijn dat in deze mindere economische tijden de weinige nieuwe bouwprojecten dat extra steuntje goed kunnen gebruiken. Dat het subsidieregime in Vlaanderen vakkundig de nek is omgewrongen met het nieuwe decreet geldig vanaf 1 januari 2013 werpt wel een ander licht op de duurzame energiesector. Dat Vlaanderen de komende drie jaar ter plaatse zal blijven trappelen op het vlak van nieuwe duurzame productie is zeer waarschijnlijk ongeacht de euforische berichten over megacentrales in Gent die hout gaan verbranden (waarvoor trouwens geen subsidie beschikbaar zal zijn boven de 20 MW als het goed is, na de Max Green ervaring zou men toch beter moeten weten). Het zou me trouwens niet verbazen als we binnenkort weer iets gaan horen over de ambitie om een grote nieuwe kolencentrale te gaan bouwen (zowat het enige dat je vandaag kan bouwen gezien de Amerikanen massaal op schaliegas over zijn gegaan en kolen dus op de markt komen aan veel lagere prijzen).