Het event van afgelopen week was toch de lancering van de mega raket Falcon Heavy van op Cape Canaveral waar sinds het Apollo programma met zijn Saturn raketten niet meer zo’n grote en zware raket werd gelanceerd. Dat men al luidop droomt om met deze raket naar de maan te gaan en dan naar Mars zijn vooral projecties naar een mogelijke toekomst die nog niet betaald is.
Wat vooral een gouden marketing zet was bleek toch bij de terugkeer van de ondersteunende raketten die als twee ballerina’s mooi en langzaam gelijktijdig landden op de grond. Het geeft vooral een aura van technologische vernieuwing en de hoop dat er nog veel meer moois aankomt.
Jammer genoeg blijkt het produceren van een auto een stuk moeilijker voor de oprichter van al dit moois en boekte Tesla meer dan 600 miljoen dollar verlies het laatste kwartaal. Zolang de beleggers en vooral geldschieters vertrouwen in een goede afloop hebben hoeft dat trouwens geen probleem te zijn, maar als de rest van het jaar geen beterschap geeft dan loopt dit mooie initiatief wel het risico om gedumpt te worden.
Neemt niet weg dat mocht de wereld evenveel durf en visie als dhr. Musk ten toon spreiden, er voor veel banale problemen betere oplossingen zouden komen. Dat we nog ver weg zijn van een industrie 4.0 is meer dan ooit duidelijk, vandaag de dag produceren we immers vooral nog op de manier van de huidige industrie en zijn consumenten.
Interessanter is de lange termijn conclusie, zoals die van de natuurwetenschapper Jean-Pascale van Ypersele die terecht stelt dat de inspanning die de globale gemeenschap om de temperatuur stijging onder 1.5 graad te houden veel te klein is en dat een stijging met enkele graden een veel realistischer doel is.
Dat Vlaanderen voor een groot stuk gaat verdwijnen is al vaak genoeg beschreven alleen ontbreekt het vandaag aan de oplossingen om het ergste te vermijden. Nu we de temperatuur al met meer dan 1.1 graad hebben laten stijgen ten opzichte van het pre-industriële niveau, resteert ons nog 0.4 graden ruimte om in te werken.
Professor van Ypersele zegt terecht dat we niet fatalistisch mogen worden, binnen enkele decennia is het namelijk te laat voor grote delen van de wereld, dit ontslaat hem en al die andere deskundigen nog niet van de plicht om ook met een visie te komen hoe deze mammoettanker van vervuiling/beschaving/consumptie te gaan keren? Hoe goed een wijziging van ons fiscale taxatie ook is. alleen met dergelijke eenvoudige ingrepen komen we er niet.
De academische wereld moet wat mij betreft meer dan ooit aandringen op harde keuzes en deadlines en ook scenario’s aangeven hoe deze mammoettanker naar veiligere oorden geloodst kan worden. Dat hij terecht aangeeft dat het laaghangend fruit van duurzame energie percentages stilaan voorbij is klopt ook wel, maar geef dan ook aan hoe we naar grote hoeveelheden kunnen gaan en tegelijkertijd voldoende stabiliteit kunnen bieden voor alle mogelijke investeerders, klein of groot.
Zijn stelling dat het subsidiëren van zonnepanelen niet meer nodig is volg ik niet, tenminste als je de ambitie hebt om de hele wereld op zon en wind te laten werken. De cijfers kloppen gewoon niet met de huidige stroombeursprijzen die zo laag moeten zijn om de productie en dus consumptie op peil te houden. De industriële revolutie en de weg naar 4.0 is er een zonder vergelijk gezien de grote aantallen mensen die nog gaan groeien naar 9 miljard en allemaal recht hebben op een menswaardig bestaan. Dit bereiken met het huidig consumptiepatroon betekent drie planeten zoals onze Aarde en is dus niet realistisch.
De definitie van een menswaardig bestaan is iets waarvan we allemaal wel weten wat dat is, genoeg eten en drinken, hygiëne, veiligheid en onderwijs. Dat we vandaag nog miljarden mensen hebben die nog steeds niet kunnen beschikken over de basisrechten geeft aan dat zelfs binnen het huidig model het verre van evident is om voldoende welvaart te creëren waarvan we nu weten dat dit geen houdbaar model is.
Een combinatie van geboortebeperking, herverdeling en verduurzaming zal nodig zijn om een mogelijke weg te vinden voor een toekomst waar iedereen deze basisrechten heeft. Het is jammer dat hier te weinig aandacht naar gaat en iedereen voor zijn scherm naar de daling van twee raketten zit te kijken, hoe mooi het effect ook is. Dat we een nieuwe droom nodig hebben is duidelijk en een boodschapper à la Gandhi, Mandela, Dr. King is meer dan ooit nodig om een draagvlak te krijgen waarop de basisrechten het doel worden voor iedereen.