Dit jaar een korte stop gemaakt bij E-world in Essen. De jaarlijkse hoogmis van de energiemarkt in Essen is toch wel iets te groot voor de stad. Nochtans een mooi event waar je op één dag met heel veel collega’s uit de sector kunt afspreken. De sector gaat momenteel wel gebukt onder heel veel veranderingen die op hun beurt ook vaak forse investeringen vergen.
De aanwezige netwerkbedrijven rollen over elkaar hen het laatste jaar met aankondigen over miljarden investeringen. Ondertussen is het investeringsbedrag al vele honderden miljarden Euro’s en lijkt geld geen probleem. Toch is dat helemaal niet zeker. Het elektriciteitsverbruik is al heel lang vlak en met de huidige problemen in de industrie is meer toename verre van zeker.
Dat de netwerken suboptimaal werken momenteel is een gegeven door onder andere de ongebreidelde groei van mega-zonneparken die ondanks de vele GW en grote oppervlakten die zij benamen weinig elektriciteit opwekken in Noordwest Europa.
Duitsland heeft nu al een 240 GW aan zon en wind opgesteld vermogen maar het aandeel groen in de energiemix is op jaarbasis nog steeds veel minder dan de helft. Wetende dat Duitsland rond 12 uur gemiddeld 67GW nodig heeft is het opgestelde vermogen van duurzaam nu al zo’n kleine vier keer meer dan de energiebehoefte van het land. Er zal minstens nog eens het dubbel nodig zijn om richting de 80-90% te geraken en dan nog op voorwaarde dat er voldoende opslag is om korte en lange periodes te overbruggen waar geen zon en wind is.
In Nederland zijn de verhoudingen ook al in deze richting aan het gaan en kreunen de netwerkbeheerders onder de aansluitingsaanvragen van decentrale elektriciteitsproductie. Hierdoor kunnen zelfs vragen voor nieuwe capaciteit van de industrie niet meer voldaan worden. Aan de ene kant willen we dat de industrie afstapt van fossiele brandstoffen en aan de andere kant kunnen ze geen stroom aansluiting meer krijgen. Perfecte catch 22!
Een heel aantal olie/gas bedrijven zoals bijvoorbeeld Shell en BP hebben hun strategie weer gewijzigd en kijken vooral met jaloezie naar hun Amerikaanse sectorgenoten die hun beurskoers op een hoger niveau weten te houden. De korte termijn regeert en de verleiding is gewoon te groot om toch maar in de core business te blijven zijnde olie en gas winning. Dat dit een doodlopende straat is weten de meeste bestuurders wel alleen denken ze dat het hun tijd wel zal duren.
Ook de grote Europese energiebedrijven kondigen een lager investeringsprogramma af in wind op zee. De investeringskosten zijn hard gestegen en de inkomsten uit de verkoop van elektriciteit zijn moeilijk te voorspellen. We mogen hopen dat de Europese lidstaten voldoende ruggengraat hebben om een eigen koers te varen weg van fossiele grondstoffen. De afhankelijkheid van import is gevaarlijk en helpt onze industrie nu ook niet gezien wij bijvoorbeeld onze LNG vier keer duurder betalen dan de Amerikaanse bedrijven, ook al komt deze uit de Verenigde Staten.
Men heeft gewoon geen lange termijn visie of is in ieder bijna niet bereid om de koers te houden bij tegenwind. Twintig jaar zal het duren waarin we zowel moeten investeren in een duurzame energiehuishouding terwijl we nog steeds afhankelijk zijn van geïmporteerde fossiele brandstoffen.
Tegelijkertijd blijven er nieuwe investeringen gebeuren in zon, wind en batterijen. Positief is ook dat landen als Nederland en Duitsland de uitbouw van de duurzame waterstofmarkt vasthouden omdat onze industrie dit ook echt nodig heeft. Sommigen roepen nu luidop om groene waterstof maar te gaan importeren want dat is goedkoper. Hoe aanlokkelijk ook herinner onze afhankelijkheid van de import van olie en gas. Strategisch is het gewoon niet slim om alleen maar te gokken op import.
Dit besef is wel aanwezig maar terugkeren naar wat we al decennia gewend zijn blijft een grote verleider. Men vergeet wel dat de enorme hoeveelheden wind op zee, wind op land en zon die we gaan bouwen nuttig moeten gebruikt worden en hiervoor is de omzetting naar waterstof van groot belang. Systeemintegratie is een noodzakelijke bouwsteen ook al staan velen er niet om te springen, ook hier dient de overheid zowel te slaan als zalven. Verplichting is noodzakelijk maar maak het dan ook aantrekkelijk zodat concessies niet zonder inschrijvers blijven.